Шчасьлівы тралейбус

паэзія, вершы, беларуская мова

***

Кастрычнік дыктуе сюжэты баляд,
журавы разьвітальна ўверсе картавяць.
Паветра асьветлены п’ю дыстылят,
і адплёўваю жоўць тужлівых сьвітаньняў;

а цела гібее ў халоднай турме,
пад восеньскім сонцам, нібы пад прасам.
разьвітаньне на хвілю — маленькая сьмерць,
паміраю штодня безь цябе, а тымчасам…

кастрычнік дыктуе сюжэты баляд…

кінастужка

Чорна-бела-туманная кінастужка з гадоў трыццатых
у маім варыянце — нямая.
Клясычны трылер а ля Носфэрату.
Поўнач. Блукаю
па адным са сталічных заспаных мікрараёнаў
сярод дамоў, дамоў, дамоў,
дамоў, дамоў, дамоў!
Дамоў, дамоў, дамоў!!!
Дамоў зь якімі не заключыш.
Якія тут дамовы?!
Да мовы яны глухія…
Дамоў, як хочацца дамоў!
А дзе ён? Дзе твой дом?
У гаманцы худым —
няма ісьці куды.
Дамы, дамы…Суздром
дамы, дамы, дамы!!!
Праз трынаццаць узроўняў тыповага шматпавярховіка
не дакрычацца да Мы.
Як вусьцішна ў гэтай турме аднаму!..
Ты ня любіш хорару,
цяпер зразумела чаму.


цягнік

ты мой цягнік, які ня ведае ні станцый, ні вакзалаў,
ні сэмафораў, ні гудкоў, ні машыністаў. правадніца,
нібы падлетак, у якога адбіраюць плытку Muse…

выходжу на пэрон,
іду, і штосьці занатоўваю ў сшытку, і ня бачу,
як апынаюся на рэйках,
а ты насустрач рушыш
на хуткасьці — амаль другой касьмічнай —
і сапраўды, на тваім ложку, нібы ў стратасфэры,
глытаю й выдыхаю пругкія аблокі,
хапаюся за промні сонца — рукі,
і жарсна прыпадаю да шляху млечнага! —
і тут — халера — правадніца торгае стоп-кран!!!
але цягнік губляе колы й над чыгункаю ляціць! —

і толькі матылямі белымі кружляюць
шматкі ад сшытку…


злодзей

о, мой злодзей кішэнны,
ты запусьціла тонкія спрытныя пальчыкі ў
маю сардэчную сумку,
але анічога ня скрала, —
падарыла мне талеры эрытрацытаў,
аднавіла дыханьне,
цеплыню разагнала па жылах,
адагрэла рукі і ногі…

я ў параўнаньні з табою —
бандзюга зь вялікай дарогі…


мой дождж

мой дождж пачынаецца з…
водару волкага дрэва,
крыкаў палёгкі шэрай травы,
якую вада вызваляе ад пыльнай лускі.
мой дождж працягваецца
і робіцца ўсё мацнейшым,
калі ты далёка —
нават будучы поруч,
бываеш далёка —
і тады мяне не ратуе
чаропіна парасона;
нібы сухую сьцябліну,
кроплі-цапы абмалочваюць цела
мой дождж перапыняецца
вясёлкай тваёй усьмешкі.


Алустон

раніцай
жыцьцё пачынаецца
раніцай,
і дзіця, якое ўнутры цябе,
таксама народзіцца раніцай,
а пакуль Алустон намагаецца
скінуць соннае марыва,
што так марудна цягнецца
зь вяршынь Бабугана…

тут
мора гораў
і горы мора,
тут
котак на мэтры квадратным
больш чым курортнікаў,
тут
нас адшукала сталасьць,
тут
пачалася восень…
заўтра раніцай
гэты горад на нас забудзецца,
і ўспаміны паразьлятаюцца,
нібы чаіцы.
мы калісьці прыедзем сюды.
таксама ўвосень.
і натуральна
раніцай!


яблыкі

падаць яблыку
зь яблыні
з кошыку
з рук дзіцячых на брук
падаць яблыку
сарванаму
зьбітаму
стралою працятаму
падаць яблыку
у гной
у траву
Эве ў руку
падаць яблыку

ты хочаш яблык
каб пах зямлёю
травой і дажджом
і я знайшоў такі
руменашчокі
і доўганогі
толькі зь яблыні
падаць яблыку


фікус Бэнджаміна

малятка Бэнджы
гжэчны фікус Бэнджаміна
жыве на нашым падваконьні
прачынаецца а палове на пятую раніцы
калі сонца цалуе ягоныя рукі
і поіць смачным цёплым малаком
малятка Бэнджы
расьце па гадзінах
чым шторазу ўражвае гаспадыню
калі сонца заходзіць
малятка Бэнджы
нягучна плача ў калысцы-вазоне
чуеш дачушка
шшшшшшш
цішэй і цішэй
шшшшш
зусім перастаў
малятка Бэнджы
болей ня плача
ён заснуў
і ты малюська
бяры прыклад з Бэнджы


свабода

дзіцятка
ты любіш свабоду
з пялюшак
хаця пачакай
менавіта іх ты й ня любіш
а яшчэ ты ня любіш
нагавічкі
пінеткі
шкарпэткі
драпкі
і каптуркі
ты ведаеш што такое свабода
гэта вада
якая адкрыла табе
дарогу ў сьвет
вада
у якой ты штодня любіш пялёскацца
і прывабны водар матулінага малака
ад якога соладка ў роце
бацькавы рукі
што баюкаюць і саграваюць
бразготка ў вазку
што так прыемна дзумкае
твае віскат і плач і пасопваньне ўва сьне —
гэта ўсё ты
наша Свабода


прысады

дзе ў прысадах з каштанаў падаюць,
нібы перапаленыя агромністай плойкай,
скурчаныя цынамонавыя кудзеры;
двухпавярховыя дамы з пячным ацяпленьнем
і паедзенымі мольлю ўспамінамі на гарышчы;
выспы прыватнага сэктару,
дзе здані свабодна блукаюць
між ценяў гаспадароў,
ажывае мой дзіцячы сусьвецік.
невялічкі раённы цэнтр
ужо выцер з памяці рысы твару,
а дарожны пыл ня памятае маіх ступакоў.
я даўно ўзяў за правіла:
не шкадаваць учора.
а ўласна і не шкадую;
толькі счэсваю голкі з каштана аб крайку,
і, зрабіўшы мячык, б’ю аб асфальт.
ён цмыгае па дарожцы і зьнікае з вачэй.
бяз найноўшых тэхнічных прыладаў,
тэлепортаў, машыны часу
кожны вяртаецца да сваіх падворкаў,
садоў, узьбярэжжаў, прыстанкаў.
мае каштанавыя прысады
таксама застануцца са мной.


тралейбус

пацыент з дражненскага інтэрната
едучы ў тралейбусе прамовіў наступнае:
— я вельмі да яго падобны —
мае рукі худыя й даўгія нібы драты
і таксама растуць са сьпіны
я хаджу па адным маршруце
і напітваюся электрычнасьцю
якую празь мяне прапускаюць
я тралейбус
і ты тралейбус
ён навёў на мяне палец
але я шчасьлівы тралейбус
а ты не
бо ня ведаеш што шчасьлівы
а калі й так дык ня ведаеш
што тралейбус
а я ведаю
я шчасьлівы тралейбус


Адам

Адам ня мог падумаць
але нешта падазраваў
бо меў выдатную інтуіцыю

дык вось
ён адчуваў
што пра яго напішуць
калі не аповесць
то прынамсі артыкул
але аніяк не мог спадзявацца
што дзякуючы сваёй жонцы
трапіць у біблію


перадкаляднае

Праз хмараў фіранкі
я бачу свавольнае неба,
якое, бы шкло, разбітае
валунамі абыякавасці і пагарды.
Сэрца
            рыбінай
                            б’ецца
ў нераце рэбраў.
Калядная зорка
пазірае праз краты,
адбіваючыся ў люстрах
раёчных абалонак,
полымем свечкі ў аксаміце зрэнак.
У турэмнай камеры сёння радасць –
неўзабаве Каляды…


07.01.2012 ад Р.Х.

…і апоўначы ў вокнах тваіх не патухне святло
дзесь на ўсходзе сталіцы, на сёмым паверсе
трое ў белых адзеннях збяруцца ў цябе за сталом,
як сказана ў адной з распаўсюджаных версій

звяжуць рукі за спінаю, і, невядома чаму,
на пытанне імя ты адкажаш: марыся
дадасі, што іосіф сышоў роўна як год таму –
не паверыў, што сын ад святога з’явіўся;

і цябе забяруць на малочна-чырвоным аўто,
бо такую адну пакідаць небяспечна…
па-ранейшаму ў вокнах тваіх не патухне святло
й будзе лялька ў калысцы спяваць: “Святы вечар…”


калядны

сьнег
пухнаты-пухнаты
на хвільку забег дадому
і ведаеш зразумеў
няведаньне заўтра
кватэра ў арэнду
недахоп матэр’яльных сродкаў
цякучы на кухні кран
толькі кварц у пясочным гадзіньніку

ён ні разу ня варты
пяшчотнага мяккага сьнегу
які расстае у куточках воч
і сьлязінкаю шчасьця
па твары сьцякае

пухнаты-пухнаты сьнег


акно

глядзець у вакно
калі запытаюць
чым хачу займацца
глядзець у вакно
назіраць як неба
па-рэнуараўску
спалучае фарбы
пераходзячы са спектру ў спектр
невядомыя Photoshop’у
мне нават пашанцавала
у нашым спаснулым мікрараёне
можна глядзець у вакно
бачыць неба і сонца ў 3D фармаце
але
у нас нават ёсць зялёная зона
шкада з вакна яе не відно
толькі я ўсё адно
люблю
глядзець у вакно


мара

Празе і Максу

Памерці ў Празе — якое шчасьце! —
скокнуўшы зь вежы сабора сьвятога Віта.
Сонца ў вачох неадкладна гасьне,
займае дух ад прыгажосьці.
Бесклапотна, тугой не спавітым,
скончыць жыцьцё апантаным госьцем

з эгаістычнаю думкай,
што калісьці твой прах
пахаваюць на бацькаўшчыне
без залішняга палітыканства.
толькі гэта нязбытная мара – мара,
дружа, хіба ня чуў ты пра
тое, што ў роднай краіне
паэтам на’т пасьля сьмерці
не даюць грамадзянства!

мынямы

табе дадзены рукі і вочы і рыбіны вусны
з розных моваў сусьвету ўсе не твае
ты ня маеш магчымасьці на’т мацюгнуцца
калі на душы так пагана і гнюсна
і банальнага ёб тваю маць не стае

толькі прыкра куточкамі рота варушыш
і рукамі шалёна паветра сячэш
я сяджу анямелы напружваю вушы
бо ніводнага слова прамовіць ня мушу
гавары-не маўчы-гавары яшчэ


на адну запалку

я напраўду ня думаў нічога падпальваць
проста люблю дым гэтых серных палачак
гэтак будзеш апраўдвацца калі згарыць паўквартала

памятаеш чатырнаццаць гадоў
у суседнім двары на траіх пляшка чарліка
потым запалкі ў паветра шпурляем
а яны як ракеты ўзьлятаюць і падаюць долу
адна за другою покуль пудэлак ня стане парожнім

можна было б параўнаць чалавека з запалкай
але гэта і так зразумела
да прыкладу ты мог бы стаць таленавітым музыкам
табе пагражала кансерваторыя
але кон разьлічыў іначай

цяпер табе трыццаць пяць
ты лысы азызлы й жывеш з бацькамі
працуеш у нейкім ДК і штопятніцы йдзеш у тойсамы двор
апракідваеш пляшку і лічыш
першая другая трэцяя чатырнаццатая дваццаць восьмая
і апошняя трыццаць шостая
зьнікае ў прыцемках

Спадабаўся матэрыял? Прапануем пачытаць:

тут балтыйская соль
расчыненая ў волкім булёне паветра
коле ноздры й мігдаліны
разьядае зрэнкі
прыхадням-gudis’ам
якія акупавалі горад
і сноўдаюць тут і там
па бясконцых пагорках

звяжуць рукі за спінаю, і, невядома чаму,
на пытанне імя ты адкажаш: марыся
дадасі, што язэп сышоў яшчэ год таму —
не паверыў, што сын ад святога з’явіўся;
і цябе забяруць на малочна-чырвоным аўто,
бо такую адну пакідаць небяспечна…

ты спытала: ці чуў я пра бутан —
адзіную ў свеце краіну,
дзе ёсць міністэрства шчасця

на канапе сядзеў японец у акулярах
(не ўпэўнены, што японец,
ніколі не ўмеў адрозніваць
азіятаў) і ў масцы.
дык вось, ён зірнуў на мяне
вачыма Сіро Ісіі,
маўляў, смелы, халера, —
на калідор, без маскі.