"Танцы над горадам", Логвінаў, 2017 г.
Палачане здавён знаюцца на зносінах з іншасветам — прынамсі яшчэ ад часоў князя-ваўкалака, Усяслава Чарадзея. Уяўны гісторык-інквізітар, які пачаў бы складаць спіс дачыненняў палачан з невядомымі стварэннямі ды існасцямі, абавязкова згадаў бы ў гэтым спісе полацкіх кантактаў з тагасветнымі істотамі Яна Баршчэўскага з ягоным "Шляхціцам Завальнем". Зрэшты, патойбочныя існасці настолькі шчыльна кантактавалі з Полацкам, што гэта заўважалі нават ураджэнцы іншых мясцінаў, як гэта здарылася з аўтарам "Лабірынтаў" Вацлавам Ластоўскім.
У свой рукапісны збор пільны гісторык-інквізітар акрамя згаданых асобаў абавязкова дадаў бы і нашага сучасніка Уладзіміра Арлова, вывеўшы яго імя акуратнымі круглымі літаркамі і расставіўшы ўсе кропкі над "і". І кніга "Танцы над горадам", якая выйшла ў 2017 годзе ў выдавецтве "Логвінаў", станецца найлепшым пацвярджэннем гэтай повязі.
Раней пісьменнік хаваў свае дачыненні з іншасветам і прыкрываў іх то гістарычнай прозай, то невялікімі апавяданнямі са свайго полацкага маленства і пазнейшых падарожжаў. Аднак раз-пораз Арлоў усё ж прагаворваўся пра свае метафізічныя сувязі, як гэта здарылася ў аповесці "Краявід з ментолавым пахам".
Але гэтым разам аўтар зрабіў сапраўдны камін-аўт, выдаўшы пад адной вокладкай адразу тры аповесці, у якіх распавёў пра свае кантакты з тагасветнымі істотамі.
У анатацыі да кнігі гаворыцца, што яна прызначаная "для шырокага кола аматараў метафізічных вандровак". Аўтар не хлусіць: ягоныя творы нечым роднасныя сярэднявечным рэлігійным відзежам — з той хіба што розніцай, што знаёмяць чытача не з раем ці пеклам, а паралельным светам, які часам судакранаецца з нашым. Гэта можа быць, напрыклад, свет, у які па начах сыходзяць самнамбулы — свет, дзе танцы замяняюць мову (аповесць "Танцы над горадам"): "Канона не існавала, і ўсё адбывалася па-рознаму. Часам мы ўтваралі кола вакол Коткі, ды тая не заставалася на месцы, рухаючыся па ўласнай складанай траекторыі. Котка ніколі не блыталася пад нагамі, яна трымала дыстанцыю і таксама танчыла".
Свет лунатыкаў-самнамбулаў — вымярэнне дзіўнае і не зусім зразумелае. Яно існуе бадай толькі як дадатак да нашага, хаця не выключана, што насамрэч яно ёсць часткай нашага вымярэння, проста не ўсім дадзена яго заўважыць — гэтаксама, як не ўсім дадзена разумець паэзію ці балет.
"Так мы рухаліся даволі доўга, і гэта была самая небяспечная частка танца, бо дах меў невялікую плошчу. Аднак, калі кола набліжалася да краю, Котка падавала нягучны сігнал, і ўсе на міг заміралі. Аднойчы Настаўніка аддзяляў ад бездані вузкі раўчук бляшанага вадасцёку. Іншым разам адна ножка Гімнасткі ўжо марна намацвала цвёрдую паверхню. Ніякага пярэпалаху не ўзнікала, і мы пачыналі танчыць, пакрысе аддаляючыся ад магчымасці палёту", — распавядае герой "Танцаў на даху".
Сам аўтар у сваіх творах таксама пастаянна балансуе на гэтай няўлоўнай мяжы даху і паветра, рэалізму і містыкі: існуе напраўду "дом з дамавікамі" ў аднайменнай аповесці або гэта толькі выдумка? Няма адказу, няма пэўнасці.
Іншасвет дапытліва і спагадна зазірае ў душу персанажам Арлова, быццам Чорны чалавек (аповесць "Чорны чалавек на зялёнай канапе"). Гісторык-інквізітар абавязкова прыгадаў бы пісьменніку як яго мірнае суіснаванне з гэтай загадкавай існасцю, так і тое, што чорны чалавек на зялёнай канапе выратаваў аўтару жыццё…
Літаратурнае паслясмачча, якое застаецца пасля прачытання аповесцяў у кнізе "Танцы над горадам", выклікае ў памяці "Чалавечую камедыю" Бальзака з яе скразнымі персанажамі. Але калі творы Бальзака хочацца ілюстраваць афортамі Гоі, то гэтыя аповесці Арлова патрабуюць блакітнай размытасці Дэга, паветранай лёгкасці імпрэсіянізму.
…Адзінае шкадаванне, якое засталося ў мяне пасля прачытання кнігі "Танцы над горадам", — ад таго, што Арлоў так доўга хаваў свае кантакты з патойбочнымі з'явамі ды персанажамі. Але цяпер, ёсць надзея, ён працягне расповед пра гэтыя блізкія, але нязнаныя нам сусветы.
