Гэты літаратурна-крытычны інструмэнт, — змаганьне з графаманамі, — быў прыдуманы, відавочна, для ўнутрывідавай барацьбы. У выніку гэтай «заточкі» мы жывём зь дзесяцьцю клясыкамі, а ўсё астатняе пайшло на сьметніцу.

Культура є значно ширшим за мову поняттям. Якщо екстраполювати ці висновки на українську культуру, то стає зрозумілим, що і російськомовний Гоголь, і німецькомовний фон Захер-Мазох, і їдишемовний Шолом-Алейхем, і польськомовний Бруно Шульц, а також і сам Зиґмунд Фройд, чий дідусь похований в Тисмениці, і Людвіґ Вітґенштайн, який переважну частину свого знаменитого Лоґіко-філософського трактату написав під Чернівцями, є невід’ємною частиною української культури.

Мы спрачаемся пра клясы й слаі грамадзтва, але ў штодзённасьці кожнага дня жывем не ў грамадзе, а ў самоце. Мы ня ведаем, што рабіць з момантам прасьвятленьня, ня ведаем, як яго захаваць.

Спадзяюся, сам Міхась Кавыль пагадзіўся б з тым, што канчатковым прабуджэньнем (ці ўсьведамленьнем) свайго таленту ён абавязаны дзьвюм стыхіям: Атлянтычнаму акіяну й Нью-Ёрку.

Сярод сустрэтых Алесяю пэрсанажаў “рэальнымі” ёсьць толькі некалькі. Усіх астатніх – за выключэньнем Тамтарама або Цімтарама, якія ў сьпісе фігур пазначаныя як белыя туры, але пра гэта пазьней – на дошцы ўжо няма. Яны прысутныя ў лепшым выпадку як успаміны, як здані, духі памерлых, ахвяры папярэдняй гульні.

Вядома, ня ўсе з нашых варыянтаў і калямбураў урэшце трапілі ў канчатковую вэрсію, таму што самыя дасьціпныя зь іх былі папросту не для друку.

Ёсьць адна рыса, што яднае ўсіх вялікіх і стала актуальных пісьменьнікаў: каб захаваць іхную жыцьцёвасьць, няма НЕАБХОДНАСЬЦІ ў школах і інстытутах. Выкіньце іх з праграмы, пахавайце ў пыле бібліятэк, і калі-небудзь выпадковы, не падасланы і не падкуплены чытач непазьбежна зноў іх адкапае, зноў выцягне на сьвятло, ня просячы за гэта ніякай ласкі.