Схованка

сучасная беларуская паэзія, беларуская літаратура XXI стагоддзя, беларуская мова, тарашкевіца

Схованка

Між эратычных ружовых,
сарамлівых агністых,
настырных памаранчовых,
жоўтых гульлівых
ды ўсялякіх іншых
радасных разнаколерных
саджу
цнатлівыя белыя.
Бо падумала тут,
а раптам і мне
давядзецца ўцякаць
зь немаўлём
у прыполе.
З чаго ж тады
зраблю яму
схованку,
якая палыхне
такім зыркім сьвятлом
у вочы
цікаўнаму стражніку,
што той аж асьлепне.
А кажаце —
гэта проста лілеі.

Спрэчка з Сізіфам

Нікнуць,
падаюць долу,
мруць.
На гэтым месцы
ім чагосьці бракуе,
а чаго —
не магу даўмецца.
І яны маўчаць,
сохнучы пад залевай.
А я зноў еду
ў свой стары сад,
капаю любімыя флянсы
і вязу іх саджаць
у новыя кветнікі,
у якіх спадзяюся ўбачыць
драбнюткія зорачкі флёксаў,
важкія гронкі гартэнзіяў,
залатыя галоўкі бузульнікаў
россып праменьчыкаў карэопсісаў.
Дарагія мае малечы!
Умольваю вас —
аспрэчце маю
Сізіфаву працу.

Візарункі зяленіва на шэрадзі тла

Купіла тканіну
на просьціны.
Справа будзённая.
Нікому да тога няма
ані кроплі цікавасьці.
Дый мне —
купіла й купіла.
Але разгарнула набытак —
зялёны развой
на нейкіх малюнках
па шарым фабрычным ільне.
Хай будзе й такое.
І пайшла
да любімага крэсла,
з якога пагляд
на заходні паўтон
небасхілу.
І не пазнала яго.
Клубамі ўсхадзілася
зарыва захаду,
ды ня нейкім там
памаранчовым штодзённым,
а зелянцовым усхабістым,
з пярэрвамі чорнага сховам.
То ўжо не заход,
то нейкая прорва кручастая,
перасмыкнёная рэштаю дня,
які ні за якія ўступкі
ня згодны аддаць
наступнаму ўсходу
шэралюбную твань
цяпершчыны.

Неба скрыпіць

Неба
ад самага раньня
пачынае пакрыху скрыпець —
дзесь непаладкі ў вяршынях
ці проста старэюць яны.
Той кучаравы красунчык
нічога ня чуе
і рамонту ня будзе.
Застаецца чакаць,
як увечары
нейкага дня
з папсаваных аблокаў
пасыплюцца
шрубкі іржавыя
і абрынуцца зоры,
і месяц
занурыцца ў попел
згарэлага сонца.

Утраіх

Сябар,
гасьцюючы ў нас,
папрасіў папраць
ягоныя вандроўныя апраткі,
улучна з майткамі.
Дагрузіла да іх
і мужавыя
з нядаўняй пілігрымкі.
І пакуль не разьвесіла
ўсё гэта
супольна памытае
сохнуць,
пачувалася так,
быццам
з абодвума ўладарамі
інтымнае вопраткі
апынулася ў ложку.

Малая арліца кідаецца наперарэз

І раптам —
дзюб у шкло —
і шыбачка наросхрыст.
Двухтонны самаход
спынены
танюткай дзюбай
кіляграмовай птушкі.
Вось гэта жарсьць!
Вось гэта перамога!
Але ў імя чаго?
Чаму абрала
маю замурзаную
і шмат разоў залапленую
дапатопную амаль
Таёту?
Яна ня скажа.
Яна ўжо паляцела
па больш пільнейшых справах,
чым зламаная
нейчая
зашкандыбаная машына.
У тым,
што гэта зьдзейсьніла
малая
і рашучая арліца,
я не сумняюся.
Такую бессэнсоўнасьць
учыніць ня мог
ейны муж
малы арлец —
імя не дазваляе.
Ягонае імя —
нішто
дзеля яе
звышсутнаснай
істоты.

Ворлік

Павыкідваныя з гнязда,
падхопленыя ветрам,
разьляцеліся ва ўсе бакі.
І ні братоў.
Ні сёстраў.
Адно маюць
прасьцяг небакраю,
за якім —
небыцьцё.
І — сёньня.
Мышына зашылася ў норку.
Зьмяюка спаўзла ў нетры рова.
Жаўрук зажурыўся пад каменем
у схованцы
ад сонечнага сквару.
І толькі ён,
выштурхнуты ў неба,
мусіць мець
чыстую дзюбу
і бліскучыя крылы,
каб ведаць,
што будучыня
ў яго
за плячыма.

Сёмуха

Сказаў перад ушэсьцем:
вяртайцеся ў Ерусалім
і там чакайце.
Каго і што —
не патлумачыў.
І дзевяць дзён мінула,
і ўсумніліся ізноў,
як і тады
каля пустой пячоры.
І ў гэты момант
зрынулася неба,
і шуганула полымя
даўгімі языкамі.
І аблізнула іх,
і ў жаху
яны штосьці закрычалі,
але ня звыклай мовай,
а кожны нейк па-свойму.
І сьцішыліся.
І адчулі ўсьцешна,
што час чаканьня скончыўся
вось гэткім дарам разнамоўя.
І можна ім цяпер
ісьці да ўсіх народаў,
і тыя зразумеюць,
пра каго яны гавораць.
Адзінага
ў траістасьці аблічча.
І калі нават двое толькі вас
недзе субярэцца,
то трэці будзе тут
нябачны паміж вамі.
Ну а калі хтосьці
застанецца ў адзіноце,
то ўзьнікнуць яшчэ двое
невідочных.
Ніколі ўжо
ад гэтае хвіліны
ніхто,
хто верыць,
не спазнаецца ў самоце.
Тройца-Сёмуха.
Зялёнае наўкольле.
Квяцісты ўсход.
Духмяны захад.
Усьпененыя вечарніцы.
І голас невядомай птахі
наўпрост над цемечкам
маёй збалелай галавы.

Арлан-белахвост

Клiа-клiа-клiйаў,
кірля ўжо на крылах,
кірля ўжо на крылах,
кірля ўжо на крылах.
Каву не зварыла,
каву не зварыла,
каву не зварыла.
Сонца не сустрэла,
сонца не сустрэла,
сонца не сустрэла.
Клiа-клiа-клiйаў,
оя-ёя-ёя,
гэта ж бо
ня кірля,
голасам падобна,
а ляціць то хто там.
На паўнеба крылы,
клiа-клiа-клiйаў.

Вох.

Зьнепрытомлена.
Зьнерухомлена.
Я.
Птушка зьнячэўлена.
Не хацела зьнянацку.
Проста тут пралятала.
Спадабаўся і поплаў,
і пойма ракі.
Задумлялася нат,
каб кубло
тут
спавіць.
Але ня будзе.
Людзі тут
неяк вельмі
ўспрымаюць уражліва
размах крылаў
і белае пер’е
ў хвасьце
не шарачковай апраткі.

Клiа-клiа-клiйаў —
пралятае міма
велічная птаха.

У хмызах цікуе
за наўкольным рухам
спраўная няўдаха.
 

Слухайце

Вось проста зараз
ён нясецца нада мною
якісьці велізарны
нетутэйшы птах
і так вяшчуе сьвету
сваю неверагодную,
нікім дагэтуль
не сказаную захопленасьць
пазнаным краем,
што ўздрыгваю
і спрабую адлучыцца
ад звычаёвых нораваў
і іншае
мільён гадоў таму
збуцьвелай трасцы.
Вось што ён робіць?
Цешыцца пабачаным?
Праслаўляе?
Ці то ўзвышае?
А мо натхнёна
вырашыў абвесьціць
прыход у гэты сьвет
ягоных дзіцянят?
Ва ўсякім разе —
усьміхніцеся!
Узрадуйцеся!
Узьлікуйце!
Вяршыце
слаўную ўрачыстасьць
на гэтым сьвеце.
Што будзе апасьля —
няясна.
Жывіце тут!
Птах ведае,
дзеля чаго
ён
побач з вамі
зьвіў гняздо.

Спадабаўся матэрыял? Прапануем пачытаць:

Прага сёньня гэта такое невялікае беларускае мястэчка
з насельніцтвам каля тысячы чалавек
выбары адбыліся мэрам абралі Ціханоўскую
яна набрала крышку менш за 97 адсоткаў

Я ў неба гляджу і помню
кожны кратэр на твары даўно заржавелай поўні,
што ўсплывала з нутра самаробнага тэлескопа.

калі сядае за стол
усе раптам змаўкаюць
чутна толькі як трымціць
пустэча ў лямпачках сэрца

раману адарвала руку

ёсьць сьведкі
ёсьць запіс камеры відэаназіраньня
але няма судзьдзяў
няма закону

стаіць рука ў сэрванце
у слоіку з фармальдэгідам
чакае лепшых часоў