З кнігі «Сьвет шасьці калодзежаў» (1935)
Паляўнічы на краявіды
(El cazador de paisajes)
Ты стаяў
на сваіх дзьвюх нагах
як вежа
сярод раўніны
а твая дасканалая галава
ўпалёўвала краявіды.
То сонца,
апошнюю рыбу далягляду.
То пагоркі,
маленькія грудкі,
пакрытыя залатым
пушком.
То мяхі
гераічных
хмараў,
што схавалі
фанфары
грымотаў.
На лятальным
ці кружляльным
апараце
ці вежы
свайго цела
ты пераносіў туды-сюды далягляды
ўбіраючы
гронкі
формаў
і фарбаў.
Прымагнічаная
тваёй хуткасьцю
як лісток да кола,
я выпускала баязьлівыя стрэлы
ў твае ганарыстыя краявіды.
І толькі
дробныя
закуточкі формаў
назьбірала маё соннае
сэрца.
Пляж
(Playa)
Абапершыся на балюстраду,
сьпінаю да мяне стаіць
стары ў жоўтым капелюшы,
ужо мёртвы.
Манатоннымі хвалямі
пяюць за ягоны ўпакой
масы зялёнай вады,
што мочаць мне ногі.
Далёкі небакрай:
не магу да цябе дакрануцца.
Чайкі над маёй галавою
ўсё яшчэ самі сябе любяць...
Так і ёсьць, бо
жывыя істоты ўсё яшчэ сябе любяць:
крыламі,
нагамі,
капытамі,
усё яшчэ сябе любяць...
Сёньня ў сталоўцы
руды хлопчык
сказаў
галаском
як у кагадзе вымытай віялянчэлі:
«Мама,
можна я зьем гэтую сьліўку?»
Ягоныя словы
раскрамсалі маё сэрца
на шматкі.
Гэта дзякуючы ім я ўбачыла
мёртвага старога ля балюстрады,
і палёт чаек,
і ўніклівы небакрай.
Верш пра закрытыя пляжныя парасоны
(Poema de las sombrillas cerradas)
Брызэнтавыя салдацікі
зь мёртвымі нагамі —
гэй,
скочце!
Яшчэ раз!
Наперад!
Проста перад вамі
пяшчотнае мора
нябеснага блакіту.
І караблікі,
што, гайдаючыся,
вас клічуць:
«На штурм! Кожны салдацік
адкрые ў моры
дарогі радасьці
накрэсьленыя месяцам:
кожны салдацік
на ўласным карабліку!»
Гэй, гэй,
прачніцеся!
У ар’егардзе
чалавечая хваля
віруе
на ўзроўні вашых галоваў.
А ўверсе
армія зорак
выконвае загады
сініх капітанаў.
На штурм!
Вашыя ногі
патопчуць усяго толькі
пясочныя кветкі.
Глядзіце, хлусьлівае
электрычнае сонца
запальваецца й згасае
перад вашымі каравульнымі будкамі.
Уздыміце брызэнтавую
шаблю,
утыркніце яе ў нябёсы
й кіньцеся ў мора.
Гэй,
скочце!
Сутоньне
(Crepúsculo)
Мора зьнерухомела,
расьціснула сківіцы
й патыхае новай душою.
Няма ў ім дна
ні патанулых караблёў,
ні тапельцаў у абдымку
з водарасьцямі.
Яно нованароджанае,
бледны
твар Бога
яго разглядае.
Пісьмёны караблёў яго не кранулі.
Людзі яго не расчыталі,
Трупы рыбаў не засмуродзілі.
Сонца спускаецца да яго
госьцем,
яго полымя асядае
ў фіялетавых зарасьцях,
яно дакранаецца да лба мора
й адкрывае ў ім залатыя брамы
што пракладаюць тунэлі
ў невядомыя вымярэньні.
Павольныя лесьвіцы
спускаюцца на ваду
й растаюць,
дапяўшы да маіх ног.
Па іх
я аднойчы
ўздымуся
і прайду
скрозь далягляд.
Два водных муры стануць
абапал мяне як ганаровая варта
ў зіхоткім
вечары.
Маяк уначы
(Faro en la noche)
Неба — чорная сфэра,
чорны дыск — акіян.
На беразе сонечны веер
раскрыў уначы маяк.
Каго ж ён гэтак шукае,
азіраючыся ўвесь час?
Калі ўміручае сэрца
шукае ў маіх грудзях,
хай кіне вокам на скалы:
яно прыкутае там.
Груган дзяўбе без упыну,
але крыві ўжо няма.
Імгненьне
(Momento)
Горад, складзены з шэрых касьцей,
траціць прытомнасьць ля маіх ног.
Чорныя нажы
вуліц
наразаюць касьцяную масу на кубікі,
упарадкоўваюць яе, узворваюць.
У горадзе, што шчэрыцца двума мільёнамі жыхароў,
я ня маю каханага чалавека...
Неба, яшчэ шарэйшае
за горад,
накідваецца на мяне згары,
авалодвае маім жыцьцём,
зблытвае мае артэрыі,
здушвае мой голас...
Нібы вір,
зь якога я ніяк
не магу выслабаніцца,
варочаецца сьвет
вакол мёртвай кропкі:
майго сэрца.
Плошча ўзімку
(Plaza en invierno)
Голыя дрэвы
аббягаюць па пэрымэтры
чатырохкутную плошчу.
На перавернутых парасонах
іхных ахопленых трасцай шкілетаў
сядае згуртаваная чарада
яскравых жоўтых пражэктараў.
Негасьцінныя, вільготныя
зэдлікі
сьпіхваюць з сваіх дошак
заспаных эмігрантаў.
Пад пустую балбатню гараджанаў
нерухомы
нацыянальны герой на сваёй калоне
стыне ў бронзе.
Людзі ў горадзе
(Hombres en la ciudad)
Палаюць лясы
даляглядаў;
уцякаючы ад пажару,
пралятаюць міма
сінія лані
сутоньня.
Залатыя казьляняты
зьбягаюцца пад выгбу
і кладуцца спаць
на блакітных імшарах.
Зьнізу
падымаецца
агромністая
бэтонная ружа
горада,
нерухомая на сваім
сьцябле змрочных скляпеньняў.
Паўстаюць —
купалы, вежы —
яго чорныя песьцікі
ў чаканьні месяцовага
пылку.
Задыхаючыся
ў полымі вогнішча,
заблытаўшыся ў пялёстках
ружы,
амаль невідочныя,
мітусяцца туды-сюды
людзі...
Вежа
(Torre)
Павіслы ў паветры,
мой дом удыхае
скрозь шырокія вокны
энэргію
сонца.
Неба сьціскае яго
сваім ачмуральным кальцом
і віруе ў ім
з канца ў канец
доўгімі й шырокімі
рэкамі сьвятла.
Пасярэдзіне,
самотная й сумная выспа,
нерухомая ў плыні,
маё цела,
брыняе.
З апошніх вершаў
Тропік
(Trópico)
Белая магільная пліта
спапяляючых нябёсаў
падае на высахлую
зямлю.
Чырвонымі кругамі
палаюць лясы
і дымавыя заслоны
паглынаюць краявіды
й высушваюць вёскі.
Воды, спыніўшыся
ў рэчышчах,
ледзь вымалёўваюць
сваю невыразную паверхню.
Дэманы
з палымянымі крыламі
цягнуцца цераз нівы
скачучы сарабанду.
Вапнавую
роўнядзь
з шыпеньнем перасякае
вугалёк цягніка.
Прывабленае
белым пеклам,
дрэва майго яйцаводу
на новым месцы
запусьціць сапраўдныя,
лясныя,
а не генэалягічныя карані.
І з маіх грудзей
пацячэ
не малочны сок
а вострае горнае
каменьне.
1938
Надвячорак у Эль-Тыгрэ
(Atardecer en el Tigre)
Охравая рака
рушыць.
Трысьнёг яе закілзвае,
але ня можа стрымаць яе,
яна рушыць.
Чоўны яе
пераразаюць
але ня могуць спыніць,
яна рушыць.
Дамы працягваюць ёй
закаханыя рукі
але ня могуць узяць яе,
яна рушыць.
Плыўцы
абдымаюць яе
але ня могуць сьціснуць,
яна рушыць.
Неба
бяжыць за ёю
з абдымкамі, з жоўтымі
кветкамі,
і дарма яе
коле
цьвіком
поўні.
На ейным ускрайку,
на цьвёрдай зямлі
я гастру свой позірк аб медзь
цёмнай
хвалі.
1938
Рыбакі
(Pescadores)
Жоўты прыбярэжны
трысьнёг нацягвае
ніці сьмяротных пастак.
Сонца абыякава дрэмле
на руцэ,
што цярпліва чакае.
Урэшце,
драбнюткая рыбка
фарбуе сінім
вастрыё кручка.
І часьцінка неба,
меншая
за ружовы пялёстак,
куляецца па зямлі
ад сьмяротнай раны.
Марныя танцы:
рыбак зноў закідвае
вуду,
а сонца абыякава
засынае ў яго на руцэ...
1938
Сыход
(Partida)
Дарога
да ўскрайку:
перакрытая высокай
залатой брамай;
глыбокія галерэі;
аркады...
Паветра бязважкае;
крылы дзьвярэй балянсуюць
у пустэчы;
рассыпаюцца ў залаты пыл;
змыкаюцца, растуляюцца;
спускаюцца ў магільнікі
водарасьцяў;
уздымаюцца, абвешаныя караламі.
Карагоды,
паўстаюць карагоды калюмнаў;
дзьверы хаваюцца
за сінімі парэнчамі;
вада бруіць у незабудкавых палях;
сьцеле цэлыя пустэльні зацямнёнага шкла;
выношвае ў сабе агромністых смарагдавых вусеняў;
пераплятае свае незьлічоныя рукі.
Раптам, дождж
крылаў;
ружовыя анёлы
стрэламі ўпіваюцца
ў мора.
Я магла б ісьці па іх
і не патануць.
Пад маімі нагамі
нябачная сьцежка;
пранумараваныя калюмны
для кожнага кроку,
пад вадою.
Мяне крадуць:
нябачныя лаўчыхі
цягнуць свае кіпцюры
ад далягляду;
Мая шыя хрумсьціць.
Я ўжо іду.
Вада не адступае.
У маіх плячах распускаюцца крылы.
Я кранаю канцавінамі
ўскраіны неба.
Раню яго:
нябесная кроў
залівае мора...
Макі, макі,
толькі макі, нічога болей...
Я раблюся лягчэйшай:
плоць ападае з маіх касьцей.
Зараз.
Мора падымаецца па канале
ў маім хрыбетніку.
Зараз.
Неба коціцца ў рэчышча
маіх венаў.
Зараз.
Сонца! Сонца!
Яго апошнія ніці
атуляюць мяне,
штурхаюць мяне:
я — верацяно:
я вірую, вірую, вірую, вірую!..
1938
